Шүкір ету мен ризашылық қоғамдағы теріс ұстанымдарды жұмсарта алады – зерттеу

Польшада жүргізілген зерттеуге сәйкес, саналы ризашылық немесе шүкір ету адамдардың бұырн қалыптасқан теріс көзқарастарын (антисемитизм, сексизм, антииммигранттық көзқарастар) 6 аптада айтарлықтай төмендеген.

Бұл өзгеріс әсіресе ұжымдық нарциссизм деңгейі жоғары адамдар арасында байқалған. Бірақ тек 10 минуттық бір реттік сеанс мұндай әсер көрсетпеген. Зерттеу нәтижелері Psychological Science журналында жарияланды.  

Ұжымдық нарциссизм дегеніміз – нарциссизмнің ерекше түрі, онда адамдар өз әлеуметтік тобының (ұлты, этносы, діні немесе басқа ортақ идентификациясы бойынша) артықшылығы мен ерекше маңыздылығына қатты сенеді. Сонымен бірге олар өз тобының ұлылығы басқалар тарапынан жеткілікті түрде мойындалмайды деп санайды. Бұл гиперсезімталдық топқа қарсы сын немесе қауіп ретінде қабылданатын жағдайларға антагонистік мінез-құлықты тудырады.  

Зерттеуді бастаған профессор Агнешка Голец де Завала осозданды ризашылық практикасы ұжымдық нарцисстер арасында алдын ала теріс көзқарастарды азайта ала ма деген сұраққа жауап іздеді. Практика адамның өміріндегі оң аспектілерге назар аударуды және оларды бағалауды қамтиды, бұл эмоционалдық тұрақтылықты арттырып, қанағаттану сезімін күшейтеді.  

Алғашқы зерттеу пилоттық сипатта болды. 569 поляк (18-76 жас аралығындағы) қатысушы үш топқа бөлінді: ризашылық практикасы, осозданды зейін (mindful attention) практикасы және бақылау тобы. Зерттеу нәтижесінде алты апталық ризашылық практикасы қатысушылардың алдын ала көзқарастарын айтарлықтай азайтқаны анықталды. Сонымен қатар, бұл тәжірибе ұжымдық нарциссизм мен теріс көзқарастар арасындағы байланысты әлсіреткені байқалды.  

Ғалымдардың айтуынша бұрын қалыптасқан ұстанымдар оңайлықпен жойылмайды, керісінше, күшеюі мүмкін. Бірақ біз оларды азайтудың тиімді жолын таптық – ризашылық практикасы. Екі зерттеудің нәтижесінде бұл тәжірибе ұжымдық нарцисстер арасындағы антисемитизм, сексизм, гомофобия және антииммигранттық көзқарастарды төмендеткен.  

Дегенмен, зерттеуге тек ерікті түрде қатысқан адамдар ғана тартылғанын ескеру қажет. Алынған нәтижелерді осындай тәжірибелерге қызығушылығы аз адамдар арасында қайталай аламыз ба деген сұрақ әлі ашық күйде қалып отыр.