Мазмұны
Бұған дейін «ақша бақыт әкеле ме?» деген сұраққа нақты жауап болмаған еді. Бірақ енді ғылым бұл байланысты растап отыр. International Journal of Happiness and Development журналында жарияланған зерттеу табысы жоғары адамдардың өмірге қанағаттану деңгейі де жоғары болатынын дәлелдеді.
Ақша мен бақыт арасындағы байланыс – ғасырлар бойы шешімін таппаған сұрақ. Бұл сұраққа ежелгі философтар да, заманауи экономистер де нақты жауап таба алмады. Дегенмен, International Journal of Happiness and Development журналында жарияланған жаңа зерттеу бұл тақырыпқа тың көзқарас ұсынады.
Қытай ауыл шаруашылығы университетінің (Бейжің) ғалымы Лин Чжан мен Оңтүстік Иллинойс университетінің (АҚШ) зерттеушісі Саджал Лахири табыс пен өмірге қанағаттану деңгейінің арасында тікелей байланыс бар екенін анықтады. Олар Panel Study of Income Dynamics (табыс динамикасын зерттеу панелі) атты ауқымды деректер базасын пайдаланды. Бұл база бірнеше жыл бойы бірдей адамдардың өмірін бақылай отырып, зерттеушілерге тұрақты факторларды (мысалы, мінез-құлық ерекшеліктері немесе отбасы жағдайы) ескеруге мүмкіндік береді.
Зерттеу нәтижелері табысы өсіп келе жатқан адамдардың өмірге қанағаттануы да жоғарылайтынын көрсетті. Бұған дейін Easterlin парадоксы бай адамдардың белгілі бір кезеңде бақыттырақ сезінетінін, бірақ өмір бойы байлықтың өсуі бақыт деңгейін арттырмайтынын алға тартқан еді. Алайда, жаңа зерттеу бұл тұжырымды ішінара жоққа шығарады.
Әрине, кез келген ереженің ерекшеліктері бар: кедей болса да өмірден ләззат алатын адамдар немесе керісінше, бай болса да өзін бақытсыз сезінетіндер кездеседі.
Зерттеуде субъективті әл-ауқат (SWB) шкаласы қолданылды, онда қатысушылар өмірге қанағаттану деңгейін 1-ден 10-ға дейін бағалаған. Нәтижелер көрсеткендей, табыс өмірге қанағаттануды арттырады, әсіресе соңғы жылдары бұл байланыс күшейген. Сонымен қатар, табысы төмендеген адамдардың (технологиялық өзгерістер немесе жаһандану салдарынан) өмірге қанағаттану деңгейі де төмендеген.
Осылайша, зерттеу экономикалық жағдайдың адамның жалпы әл-ауқатына тікелей әсер ететінін дәлелдейді. Бұл табыс теңсіздігін азайту және халықтың табысын арттыруға бағытталған саясаттардың маңыздылығын көрсетеді. Әділетті экономикалық мүмкіндіктер жасау тек жеке адамдардың ғана емес, тұтас қоғамның бақытына әсер етуі мүмкін.
