"Домбыраның үнін естіген сайын мені сол аспапқа қарай тартып, баурап алатын бір нәрсе бар екенін сеземін."
Бала тәрбиесінде идеологияның алар орнын салмақтасақ, бүлдіршіндерімізге не көрсетіп жүрміз деген сауал санада қылаң береді. Осы ретте қазақ анимациясының жай-күйі туралы Мәдениет қайраткері, «Құрмет» орденінің иегері, «Сақ» киностудиясының режиссері Батырхан Дәуренбековпен әңгімелескен едік.
«Отандастар қоры» коммерциялық емес акционерлік қоғам президенті
2021-2025 жылдар аралығын қамтитын ұлттық жоба аясында балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен, біліммен қамту, қалалық және ауылдық мектептер арасындағы оқыту сапасының алшақтығын қысқарту, оқу орындарының тапшылығы мәселелерін шешу жолында мектептер салу, қауіпсіз әрі жайлы білім беру ортасын қалыптастыру мәселелері қарастырылған.
Біздегі кітап шығару ісі ақырындап қарқын ала бастағанымен, қоғамның сұранысына толық жауап беруге қауқарлы деуге келмей тұр. Соның ішінде, шалғай елдімекендерге жаңадан шығып жатқан кітаптардың жетуі де үлкен мәселе болып отыр. Ал баспаның өз мәселесі де шаш етектен. Не десек те, осы айтылған мәселелерді шешетін үлкен бір қадам немесе бастама қажет-ақ.
Көрме экспозициясы ҚР Ұлттық музейінің қорларынан жинақталған. Көрме кураторы – Ольга Батурина (Art Society), өнертану профессоры, спикер. Мерейтойлық көрме қазақ ұлттық бейнелеу өнерінің ең жарқын бейнелерін ұсынады. Көрмеге көркемсурет туындылары, гобелендермен қатар дәстүрлі қолөнер, зергерлік және тоқымашылық өнер бұйымдары, музыкалық аспаптар қойылады.
Қытайлықтар әлемдегі ең көп оқитын ұлттардың бірі саналады. Ел халқының 80 пайызының бойында тасқа басылған сөзді оқу дағдысы қалыптасқан, ал 36 пайызы күніге кітап, газет-журнал оқып отырады. Алғаш қағаз жасауды, кітап түптеп, газет шығаруды ойлап тапқан халық олай етпесе түсінбей де қалар едік-ау. Енді ше, мұндағы қайсыбір шығармалар осыдан 3 мың жыл бұрын қағаз бетіне таңбаланған.
Су тасқынына байланысты еліміздегі ахуал әлі де күрделі.
Іс-шараның негізгі мақсаты – қазақтың мәдениеті мен салт-дәстүрін бейжіңдік тұрғындарға таныстыру.
Үш күнге созылған жарыс қорытындысы бойынша қазақстандықтар ең жоғары марапаттарға ие болып, рекорд орнатты.
Қазақ «Жер намысы – ел намысы, ел намысы – ер намысы» деген. Ел бар жерде, елдің намысын жоқтайтын ердің болмағы заңдылық. Бұл – сонау ықылым замандарда мойындалған шындық.
Елімізде кәмелет жасқа толмаған балалардың лудоманияға шалдығуы туралы ресми дерек жоқ. Алайда бейресми деректерде бәс тігетін «ойынпаз» балалардың көбейіп келе жатқаны туралы айтылады. Мамандар кәмелет жасына толмағандар компьютерлік, мобильді онлайн-ойындарға әуес екенін айтып дабыл қағып отыр.
Заң мен тәртіпке бағынған ел ғана қауіпсіз қоғам, құқықтық мемлекет қалыптастыра алады. Заңды сақтау – әділеттіліктің, теңдік пен тәртіптің кепілі.
24 мамыр күні Ыстамбұлдағы Beşiktaş стадионында әнші Димаш Құдайбергеннің концерті өтеді. Біз сол концерттің қарсаңында әншінің әкесі, «ДимашАли» шығармашылық орталығының жетекшісі Қанат Айтбаевпен сұхбаттастық. Әңгіме арасында оның еліміздегі басқа да мәселелерге көзқарасын білгенді жөн көрдік.
Кітаптағы беташар мақалада автор шығыстану ғылымының пайда болу тарихы туралы қысқаша шолу жасаған. Яғни, шығыстану ғылымын батыс ғалымдары 1312 жылғы Вьенде болған шіркеулік кеңестен таратқанын, осы істің нәтижесінде араб, грек және иврит тілдерін зерттейтін кафедралар Париж, Оксфорд, Болонья, Авиньон, Саламанкада ашылуы шығыстану ғылымының бастау алар үлкен бір баспалдағы болғанын тілге тиек етеді.
Ән мен әншіге қатысты бір көрініс көңілде сақталып қалған-ды. Оған да қырық жыл болыпты. Соны қағазға қаттап, түзіп шығып ек, көптің назарына ұсынып отырған жайымыз бар...
Қар ери бастаса, қызыл су әбігерге түсіретін халық үшін көктемнің келуі қуаныштан бұрын қиындық әкеліп отыр.
Әлбетте, осындайда жер сілкінісі кезінде одан қорғану шаралары, елімізде сейсмология ғылымының даму деңгейі және бұл саладағы басты ғылыми зерттеу орталығы – Сейсмология институтының бүгіні мен ертеңі туралы сұрақтар туындайтыны – зандылық. Соларға жауап ретінде және зілзала қаупі басым аймақтарда мекендеген тұрғындар мен кейінгі жас мамандар үшін пайдасы болар деген ойменен осы қысқаша мақаланы жария етуді жөн көрдім.
2023 жылдың қорытындысы бойынша Мемлекеттік бюджет тапшылығы 2,8 триллион теңгеге жетіп, 30 пайызға артқан. Ал Бірінші кредиттік бюро хабарлауынша, өткен жылы мемлекеттік бюджет шығыстары бір жыл ішінде төрттен бір есе өскен. Оны Қаржы министрлігінің деректері де растап отыр.
«Қазақстан-Люксембург ынтымақтастығы» қауымдастығының негізін қалаушылар
Біз былтыр Наурыз тойлаймыз деп мейрамханада 300 адамның басын қосқан едік. Ол ивент кәдімгі қазақтың тойы секілді өтті. Биылғы ерекшелік – ашық аспан астында тойланады.
«Сен Қазақстанның қызғалдақтар отаны екенін білесің бе?», «Сен Қазақстанның алманың отаны екенін білесің бе?» дегендей танымдық ақпарат таратқымыз келеді. Жалпы, ол этикеткаларда 50 шақты дерек қамтылған. Әрі онда Қазақстанның Туы бейнеленген.
Шешімі табылмай тұрған күрделі әлеуметтік мәселеге байланысты елімізде арнайы заң қабылданып, түрлі жұмыстар атқарылып жатыр. Әйтсе де, жемқорлықты түпкілікті жою мүмкін болмай отыр.
Құқықтық мемлекеттің негізі ретінде қауіпсіз қоғам құру үшін жағдай жасау, азаматтардың өмірін, денсаулығын, мүлкін және құқықтарын қылмыстан қорғау мәселесі өзекті.
Сейсмологиялық байқау және зерттеулер ұлттық ғылыми орталығы директорының ғылым жөніндегі орынбасары
Соңғы жылдары құмар ойынға бәс тігушілер саны күрт өсті. Деректерге сүйенсек, елімізде 1 млн адам құмар ойынның құрбаны. Ал бір ойыншының орташа қарызы 10 млн теңге шамасында екен.
Белгілі бір мақсат жолында ұзақ уақыт оқшаулану үдерісінен кейін кезекті жетістіктерге жетіп, рухани жаңару арқылы даналық дәптерін жаңартып, жан тыныштығына негізделген «ішке қарай ашылатын» оқшаулану есігінің тұтқасын тауып, тіршілік ырғағын сақтау арқылы танымы түрлене жаңғырып, діттеген жеріне жақындай түскендер жайында ғажайып түсініктер қалыптасқан.
Атырауда өткен құрылтайдағы бастамалар елдің рухани дамуы мен экономикалық және әлеуметтік тұрғыдан дамуын қоса қамтып отыр.
Биыл республика бойынша 10 мыңнан астам іс-шара өтеді деп жоспарланған болатын.
"..Ауғанстан қазақтарын қайтарып алу міндетті емес. Ол жақта Қазақстанға бүйрегі бұратын үлкен диаспора қалыптастыру керек. Сосын сонда оларды біздің мәдениетімізге баулығанымыз жөн. Қазір Түркия түрлі елдегі тіл орталықтары, Қытай Конфуций орталықтары арқылы қалай өз тілі мен мәдениетін насихаттап жатса, біз де солай істеуіміз керек".
"..Мен шетелге кеткен ғалымдарды кінәлай алмаймын. Олар шетелге көңіл көтеруге, қызық қууға бармайды, білім-ғылым іздеп жолға шығады. Біз елімізде олардың жұмыс істеуіне жағдай жасай алмасақ, ең болмағанда жолын байламайық. Шетел шақырса, бағаласа, мүмкіндік берсе, бара берсін. Ал білімді жастардың өз Отанына қызмет еткенін қалайтын жұрт оларға жақсы жағдай жасауы керек".
Биылғы жылдан бастап Қазақстан бойынша Наурыз мерекесін жаңа форматта тойлаудың мәні не, онда қандай шаралар жүзеге асады десек, енді Наурыз мейрамы біртұтас онкүндік мерекеге айналып отыр. Яғни, енді жыл сайын 14-23 наурыз аралығында Наурызнама онкүндігі өтеді. Бұл орайда Наурыздың бірегей логотипі бекітіліп, ол еліміздің барлық аймақтарында бірдей қолданылатын болады.
Еліміз тәуелсіздігін алып, еңсесін тіктеген соң, 2008 жылдан бастап Амал тойы – ел тойы деп, Отпан таудың басында ат шаптырып, дүбірлі етіп дүркіретіп өткізу енгізілді. Отпан тау – Маңғыстау облысындағы ең биік нүкте. 2007 жылы оның құрметіне «Отпан тау» тарихи-мәдени кешені ашылды. Содан бері 14 наурыз күні Қаратаудың ең биік шоқысында қалың жұртшылық жиналып, ақшаңқан үйлер тігіліп, бір-бірімен арқа-жарқа көрісіп, ұран оты жағылып, ән айтылып, күй тартылып, атап өтеді.
Жиын алдында былтырғы құрылтай нәтижелерін саралап, биылғы жиында талқыланатын, қаралатын мәселелерге назар аударсақ.
«Асықпаңдар! Артымызда қазы бар...» Ахмет Байтұрсынұлы
Тіпті, біз мына орыс, батыс, Еуропа, француз бен ағылшынның әдебиетін оқыған кезде ондағы түрлі құбылыстарды қабылдаймыз да, өзіміздікіне келгенде тосылып қаламыз
Биыл Батыс Қазақстан облысында 210 тұрғын үй, Ақтөбе облысында – 89 тұрғын үй, Қостанай облысында – 44 тұрғын үй су астында қалды.
"Қазақ халқын туыс санайтындықтан, олардың төл өнерінен бөлек, ұлттық спортына да қызығушылығым оянды. Әсіресе, бес тас деп аталатын ойынға әуес болдым. Бұйырса, осы спорт бойынша біз үшін дүбірлі дода саналатын Көшпенділер ойынында бақ сынамақпын. Сонымен қатар сол барғанда өнерсүйер қауымның басын қосып, Астанада концерт бергім келеді".
Біздің кейіпкеріміз мамандығы бойынша – журналист. Еңбек жолын телевизия саласынан бастаған Элона құтқарушылар жасағына баспасөз хатшысы керек екенін естиді. Журналистиканың басқа саласында да еңбек етіп, тәжірибе жинағысы келген жас қыз көп ұзамай өзі қалаған жұмысқа кіріседі.
"Студенттердің әлеуметтік жағдайын да назардан тыс қалдырмай отырмыз. Биылдың өзінде 400-ге жуық студенттің оқу ақысына 25 пайыздан 100 пайызға дейінгі жеңілдіктер бердік. Былтыр Мемлекет басшысының біздің университетке арнайы келіп, нәтижелі жұмысымызбен танысып, оң бағасын беруі біз үшін үлкен абырой әрі жауапкершілік салмағы да еселене түскенін сездік".
Адам жанын арашалауға атсалысып жүрген Бибіхан мамандықты ерлерге немесе әйелдерге арналған деп бөлуге болмайды деп санайды.
Бүгінде қазақ та, өзбек те «біздікі» деп жүрген Жалаңтөс Баһадүр кім?
Астана қаласындағы Кинологиялық қызмет орталығында 10 әйел-кинолог қызмет етеді. Солардың бірі – полиция капитаны Жазира Пішембайқызы. Оның қызметтегі «жауынгер» досының аты – Дик, немістің овчаркасы.
Ауыздығымен алысып, жер тарпыған асауды бағындырған қыздардың бірі – Алтынай Еркінбек. Ол Алматы облысы Кеген ауданы Жалаңаш ауылында туып-өскен. Ес білгелі әкесі мал шаруашылығымен айналысып келеді. Сондықтан болар Алтынай қатарлас құрбылары секілді қуыршақ ойнап, құрақ құрап, кесте тігуге аса қызықпады. Екі көзі қора жақта, есіл-дерті жылқыда болады. Осыны байқаған әкесі 4-5 жасынан бастап жылқыға мінгізеді. Содан бері он жылдан астам уақыт өтсе де, ат үстінен түскен жоқ.
"Ел-жер көріп, озық мәдениеттерді зерттегенде көзім жеткені – дамыған қоғамның адамы газет-журнал оқиды. Мемлекеттік саясатқа ықпал ететін, қоғамдық ойды алға жетелейтін тұжырым, зерттеулер ең әуелі мерзімді баспасөзде жарық көреді. Сондықтан біздің қоғамда газеттің қадірі кетсе, ол газеттің күні өткенінен емес, «бір күндікпен» жүріп, құндылық атаулыны арзандатып алған – өзімізден".
Jusan analytics сарапшыларының жүргізген зерттеуіне сүйенсек, бүкіл әлемде сұлулық салондары бойынша ең танымал қызметтер – шаш күтімі, одан кейін тырнақ және тері күтімі екен. Елімізде де тура осындай үрдіс байқалады.