Неслихан ӨЗТҮРІК: Мұстафа Өзтүріктің қызы болу – зор жауапкершілік

Неслихан ӨЗТҮРІК: Мұстафа Өзтүріктің қызы болу – зор жауапкершілік

Неслихан ӨЗТҮРІК: Мұстафа Өзтүріктің қызы болу – зор жауапкершілік
ашық дереккөзі
51393
Мұстафа Өзтүрік есімін білмейтін қазақ жоқ. Таэквондодан қара белбеу иегері. Халықаралық дәрежедегі жаттықтырушы. Өз ұлтын шексіз сүйген оғлан атажұртқа келіп, Қазақстандағы таэквондо (WTF) федерациясының негізін қала­ған болатын. Даңқты спортшының ұл-қызы қазір қайда, не істеп жүр? Осы сұрақтарға жауап алу үшін Мюнхен қаласында тұратын спорт­шы­ның қызы Неслихан Өзтүрік Кеклікке арнайы хабарласып, сұхбаттасқан едік. – Қателеспесем, Қазақстанға ал­ғаш рет 2014 жылы әкеңіз Мұс­та­фа Өзтүріктің туғанына 60 жыл толуына орай ұйымдас­тырыл­­ған іс-шараларға арнайы ша­қыртылып, келген едіңіз.  Атажұртқа келгендегі әсеріңіз қандай болды? – Алпыс жылдық мерейтойға дейін елге әкем қайтыс болғанда бі­рін­ші рет келген едім. Ол кезде жа­сым он екіде болса да есімде көп нәр­се қал­мапты. Ал екінші рет кел­ген­де ал­ған әсерімді сөзбен сипаттап жет­­кізе алмаймын. Құдды бір түс көріп жатқандай күй кештім. Себебі бұл са­парға дейін әкемнің Қазақ­стан­да осын­шалықты беделге ие еке­нін біл­меппін. Шыны керек, бізді ыс­тық ықы­ласпен қарсы алған ха­лықтың әкем­ді сондай қадірлейтінін, кө­бі­сі­нің әкемді жақсы танитынын кө­ріп қат­ты қуандым. Тіпті, көзіме жас ке­ліп, жылап та алдым. – Әкеңіздің атажұртқа деген ықы­ласы ерекше еді ғой... – Ол рас. Негізі, әкем көп уақы­тын Қазақстанда өткізді ғой. Тіпті Мюн­хенге арнайы келген кезде де «Қазақстан – біздің атажұртымыз. Біз осы жерден тараймыз. Қазақ­стан­ға барып тұруымыз керек. Қайдан кел­гендеріңді ұмытпаңдар» дегені есім­де қалыпты. Ол Қазақстанды өте қат­ты жақсы көрді. Қазақ екенін мақ­тан тұтатын. Елге келіп таэк­вон­доны дамыту үшін барын салғанын елде жүрген сіз менен жақсы білерсіз. Әлі есімде, бізді мектепке апарып, сабақ біткен соң үйге алып қайтатын. Сосын ойын алаңқайына апарып ой­нататын. Сол кезде көпшілік оның қа­сына жақындап, амандасып, әң­гі­мелесуге асығатын. Тіпті, үйге ар­найы іздеп келіп, оған ризашы­лы­ғын біл­діріп жататын адамдардың қара­сы көп болды. Алайда бала кезімде көпшіліктің неліктен әкемді сонша жақ­сы көретінін түсінбейтінмін. Қа­зақстанға қандай еңбегі сіңді деп ой­лайтынмын. Бірақ жоғарыда ай­тып өткенімдей, Алматыға әкемнің туға­нына 60 жыл толуына орай ұйымдастырылған іс-шараларға ша­қыртылғанымда ол кісінің тек біз үшін емес, қазақ халқы үшін ерекше тұл­ға болғанын жете түсіндім. Ал­ма­тыда болған жеті күннің ішінде әкем­­нің құрметіне орай өткен іс-ша­ра­ларға барып, мүлде бос уақытымыз бол­мады. Бірінші күні телевизиялық бағдарламаларға қатыссақ, екінші күні журнал-газеттерге сұхбат бер­дік. Сосын әкеме арнайы қойылған ескерткішке бардық, кейін ол кісінің есімімен аталған көшені араладық. Ізінше әкем ашқан таэквондо мек­тебіне бардық. Сол кезде қаз-қатар тізілген жас спортшылардың «Мұс-та-фа!» деп ұрандата айқайлағанын естігенде ерекше толқыдым. Сөйтіп, бір аптаның қалай өтіп кеткенін сез­бей қалдық. – Анаңыз, аға-сіңліңіз қазір Мюнхенде тұрып жатыр ма? – Иә, біз барлығымыз Мюнхен қа­ласында тұрамыз. Ағам Нәзірбек бір компанияда архитектор болып қыз­мет атқарады. Сіңлім Аслыхан па­тентпен айналысатын агенттікте жұ­мыс істейді. Нәзірбек әзірше бой­дақ, ал сіңлім отбасылы. Мен де тұр­мыс құрғанмын, екі балам бар. Өзім ту­ралы сөз етер болсам, кәсіби әнші­мін. Қазір жеке альбомымды жазып жатырмын. Анам Нүрилә да осында жұмыс істейді. Анамды өте қайсар, төзімді әйел десем қателеспеймін. Се­бебі үш баламен жалғыз қалу, олар­ды асырап-бағу оған оңай бол­ма­ғаны сөзсіз. Анам «Біреуге жа­ман­дық ойлама, зұлымдыққа жаның қас бол­сын» деп әрдайым айтып оты­ра­ды. Әкемді де аузынан тастамай, қы­зықты оқиғаларын әңгімелеп жүре­ді. Мен де балаларыма, жиен­деріме ол кісінің қандай тұлға болғанын әрдайым айтып отырамын. Негізі, бала кезімде әкем өзі ашқан мектепке ертіп апарып, таэквондо­ның қыр-сырын үйреткен болатын. Бірақ бұл спортқа ерекше ден қойып, кәсіби түрде шұғылдана алмадым. Ендігі кезекте алдағы уақытта бала­ларымды таэквондо секциясына бер­мек ойым бар. [caption id="attachment_146347" align="alignnone" width="800"] width= Бала Неслихан әкесімен бірге[/caption] – Әкеңізге арнап шығарған Little girl деген әніңізді көпке дейін орындай алмай жүрге­ніңіз­ді айтып қалдыңыз. Нелік­тен? – Негізі, бұл әнді шығарғаныма көп уақыт болған, бірақ орындай ал­май жүрдім. Өйткені бұл туын­ды­ны естіген сайын жылай беретінмін. Жалпы, бұл әнді жазып шығуыма әке­ме деген сағыныш түрткі болды. Үне­мі қорғап, қолдап, желеп, жебеп жүр­ген әкемнің бізді жалғыз тастап кет­кеніне көпке дейін сене алмай жүр­дім. Есейіп кетсем де, өлең жол­дарын­­да айтылғандай, «қайтадан кіш­кентай қызың болғым келеді, әке» деп сағынышымды жеткізгім кел­ді. – Әкеңіздің ықпалымен ашыл­ған таэквондо мектеп­тері­нің жұ­мысынан хабарыңыз бар ма? – Мюнхенде мектеп ашқанын бі­­­лемін, бірақ қазір ашық па, жоқ па білмеймін. Әкемді Мюнхенде Қа­зақ­стан мен Түркиядағыдай көп таниды деп айта алмаймын. Ал Стамбұлда ашыл­ған екі мектеп жұмыс істеп тұр. Түр­кияға барған кезде ол мектеп туралы сұрап-біліп отырамын. Негізі, біз жыл сайын әкемнің зиратына барып, құран бағыштап тұратын едік. Коронавирустың кесірінен биыл бара алмай қалдық. Қазір Стам­бұлдағы ата-әжемнің үйінде әкемнің қарындасы тұрады. Әжемнің ай­туын­ша әкемнің тағы үш бауыры бол­ған. Атам мен әжем 1950 жыл­дары талай қиыншылықты бастан өткерген бұқара халықпен бірге Алтайдан Үндістанға, кейін Түр­кияға көшкен кезде жолай үш бала­сы­нан айырылып қалған. [caption id="attachment_146349" align="alignnone" width="800"] width= Неслихан әке қабірінің басында[/caption] – Ел білетін Мұстафа Өзтүрік сырт көзге сұсты көрінетін. Ал от­басында ол кісінің қандай ерек­­­­шеліктері есіңізде қалды? – Әкем көпшілік арасында қалай сұсты көрінсе, отбасында да солай қа­тал болды. Ол кісі дастарқан ба­сын­­да отбасымызбен бірге тамақ іш­кенімізді қатты қадағалайтын. Бір кү­ні ағам далада балалармен ойна­ғысы келіп, тамақты сосын ішетінін айт­қаны сол еді, әкем «Жоқ, ешқайда бар­майсың. Бізбен бірге тамақ­та­на­сың. Отбасы болып, бірге тамақтану, бір­ге осылай отыру – бәрінен маңыз­ды. Адамдардың көбі қазір ішуге та­мақ таба алмай жүр, ал сен сол та­мақ­ты ысырып қойып, далаға шық­пақ­сың. Барды қанағат ет. Бізбен бір­ге отыр да, алдыңда ыстық тамақ тұр­ғанына риза болып, бізбен бірге дұ­ға жаса!» деп айтқаны есімде. Жал­пы, әкелік қамқорлығын аямай, беті­міз­ді қақпай өсірді. Мені «Қара қы­зым, Дудуш, айналайын!» деп атай­тын. Кей кезде әкемнің осылай ай­та­тын сөздерін сағынамын. Осы ретте бір айта кетерлік жайт, Мұстафа Өз­түріктің қызы екенімді естіп-біл­ген жұрт мені беделді, ауқатты жан деп ойлайды екен. Мюнхендегі бір досымның әйелі Қазақстанда туып-өскен. Менің сол досыммен түскен суретімді көрген ол «Мына кісі Мұс­тафа Өзтүріктің қызы ғой. Бұл қыз қарапайым ба, әлде бай, атақты адам ба?» деп сұрапты. Осыны естігенде қат­ты таңғалдым. Қазақстандағы көп­шілік біз туралы осындай ойда бол­са керек. Бар айтарым, біз қара­пайым отбасында тәрбиеленіп өстік, қазір де ел қатарлы қарапайым өмір сүреміз. Бір жағынан, Мұстафа Өз­түріктің қызы болу зор жауапкер­ші­лікті жүктейтінін түсіндім.  width= – Ағылшын, неміс тілімен қа­тар, қазақ тілінде де ән айтады екен­­сіз... – Иә, «Жапырағын жайған бәй­те­рек...» деп басталатын «Әке арма­ны» деген керемет әнді орындаған­мын. Жалпы, біз отбасымызбен бірге қаз­ақ әндерін тыңдағанды жақсы кө­реміз. Бала кезімізден домбыра үнін тыңдап өстік. Әкемнің досы дом­бырада ойнайтын. Сол кезде әкем мені тізесіне отырғызып алып, досымен қосыла бірге ән айтатын. Сол себепті домбыраның үнін тыңдаған сайын, әкем есіме түседі. Үйде домбыра бар, бірақ шерте ал­май­мын. Сосын «Барып қайт балам ауылға» әнін сүйіп тыңдаймын. Бұл әнді тыңдағандағы күйімді тіпті сөз­бен жеткізе алмаймын. Сосын Ал­матыға екінші рет барғанда теле­ви­зиялық бағдарламада қонақ бол­ған­да әнші Жанар Айжанова және Ай­жан Нұрмағамбетовамен таныстым. Қазір әлеуметтік желі арқылы сол кісілердің өнерін тамашалап жүрмін. Әкем әсіресе Жанар Айжанованың орын­дауындағы әндерді сүйіп тың­дайтын. Жанарға әкемнің ол кісінің әндерін күн сайын тыңдағанын айтқанымда көзіне жас алған еді. Жалпы, қазақша әндерді YouTube-тан іздеп тауып, күні бойы тыңдап жү­ретін кездерім көп. Негізі, бала­ларым есейген соң Қазақстанға ба­рып, біздің қай жерден, қай ұлттан тарайтынымызды көрсеткім келеді. Осы жолы көлікпен емес, көшеде жаяу жүріп, қала ішін асықпай аралағым келеді. Тауға шық­қым келеді.Қазақстанда асыға күтіп жүрген туыстарым, достарым же­терлік. Алматыға барғанымызда ак­тер Асылхан Төлепов қасымызға ке­ліп, әкемнің мектебінде таэквондо үй­ренгенін, әкемді құрмет тұта­ты­нын айтып, жақын тартқан еді. Сол Асылханмен әлі күнге дейін ара­ла­са­мыз. Ол Қазақстандағы әсем жер­лерді аралатамыз, елге келіңіздер деп үнемі шақырады. Әкемнің жеке көлік жүргізушісі болған кісімен, сон­дай-ақ таэквондо мектебінің же­текшілерімен де хат алысып тұра­мыз. Әкеміздің өмірден қайтқанына жиырма жеті жыл болса да, әлі күнге дейін аузынан тастамай, айтып жүре­тін көпшілікке ризамын. Біздің отбасы үшін бұл – ерекше құрмет. Қа­зақ барда, әкемнің есімі өшпейтіні хақ.

Әңгімелескен Әлия ТІЛЕУЖАНҚЫЗЫ

Серіктес жаңалықтары