50300
Мақсатымыз – әріптестікті дамытып, әлемдік кеңістікке шығу
Мақсатымыз – әріптестікті дамытып, әлемдік кеңістікке шығу
Халықаралық әріптестік – үздіксіз білім беру мен ғаламдық стандарттарға сай болудың негізі. Ғаламдану заманында бұл үрдіс маңызын арттыра бермек. Осыған орай, әрбір жоғары оқу орнының негізгі миссиясы әлемдік білім және ғылым кеңістігіне етене еніп, тәжірибе алмасып, сол арқылы оқу сапасын арттыру болмақ.
Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университеті – бірегей тарихы және білім беру жүйесіндегі бай тәжірибесі бар, халықаралық деңгейдегі бәсекеге қабілетті мамандарды даярлайтын жоғары оқу орны. Университет өзінің 70 жылдық тарихында 1950 жылы Мұғалімдер институтынан бастап ұзақ академиялық жолды өткерді. Бүгінде халықаралық ынтымақтастық – университеттің маңызды қызметтерінің бірі. Бұл университеттің негізгі міндеттерін – халықаралық ынтымақтастық байланыстармен қамтамасыз ету, шетелдік оқытушылар құрамы мен ғалымдарды бірлескен ғылыми және білім беру бағдарлама-жобаларына тарту, жоғары білікті мамандарды даярлау және т.б. мәселелерді шешуге ықпал етеді. Халықаралық деңгейде білім беру бағдарламаларының, ғылыми зерттеулердің және адами ресурстардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсатында Атырау университеті шетелдік университеттермен және ғылыми орталықтармен белсенді жұмыс істейді.
Атырау университетінде білім беру мен ғылыми процестердің интернационалдануын арттырудың негізгі көрсеткіштерінің бірі – жетекші шетелдік университеттерден шетелдік профессорларды дәрістер мен семинарлар оқуға, бірлескен білім беру бағдарламаларын әзірлеуге, ғылыми зерттеулер жүргізуге, студенттер мен магистранттарға жетекшілік етуге, ғылыми жұмыстарға қатысуға тарту, сондай-ақ тәрбиелік іс-шаралар және т.б. Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университеті шетелдік профессор ғалымдарды тарту үшін Қазақстан Білім және ғылым министрлігінің бағдарламасы, «Орхун» және «Мевлана», «Эразмус+», Қазақстандағы шет елдері елшіліктерінің бағдарламалары сияқты академиялық ұтқырлықтың тиімді құралдарын қолданады. Осы бағдарламалардың арқасында Атырау университетінің интернационалдануы мен халықаралық ынтымақтастығы артып келеді.
Осы бағытта 2018-2019 оқу жылында Қазақстан Білім және ғылым министрлігінің бағдарламасы аясында ақпараттық технологиялар (Словакиядан), биотехнология негіздері (Ираннан), су тазарту қондырғыларын жобалау (Ираннан), микротолқынды пештердегі электромагниттік толқындар (Түркиядан), дала тайпаларының Шығыс Еуропа тарихына әсері (Түркиядан), жеке ән айту (Италиядан), фольклор мен ортағасырлық поэзия материалдарына негізделген қазақ-ноғай тарихи-мәдени қауымдастығы (Ресей Федерациясынан), бизнес-жоспарлау (Англиядан), менеджмент және маркетинг (Түркиядан) бағыттары бойынша 8 шетелдік ғалым шақырылды. Ал 2019-2020 оқу жылында Білім және ғылым министрлігі мен Орхун бағдарламалары екі жақты келісім бойынша БАҚ-тағы журналистика, әдебиет және өнертану (Түркиядан), әлеуметтану (Түркиядан), химия (Түркиядан), түрік тілі мен әдебиеті (Солтүстік Косоводан), IT инженерия, робототехника (Ираннан), дене шынықтыру (Түркиядан) бағыттары бойынша 7 шетелдік ғалым тартылды.
2020-2021 оқу жылында пандемия мен шекаралардың жабылуына байланысты көптеген шетелдік бағдарламалар, сондай-ақ Қазақстан Білім және ғылым министрлігінің шетелдік ғалымдарды тарту бойынша шақыртылған профессор бағдарламасы тоқтатылды. Бірақ бұған қарамастан, Қазақстандағы Түркия Елшілігі мен Түркияның Білім және ғылым министрлігінің волонтерлік бағдарламасы аясында 2020 жылы студенттерге және оқытушылар құрамына түрік тілін оқытуға 1 шетелдік волонтер тартылды.
Жоғары оқу орнын интернационалдаудың тағы бір жолы – бірлескен білім беру бағдарламасын бірлесе әзірлеу. Бұл – шетелдік мүдделі тараптар үшін маңызды индикатор, университеттің білім беру қызметтерінің халықаралық нарығында бәсекелесуге және бірлескен білім беру бағдарламаларын іске асыруға дайын екенін көрсетеді. Бүгінде Атырау университетінде Астрахань мемлекеттік техникалық университетімен бірлесіп жасалған «Экология және табиғатты пайдалану» мамандығы бойынша қос дипломды білім беру бағдарламасы бар. Сонымен қатар филология мамандығының магистратура дәрежесі бойынша Нииде Омер Халисдемир университетімен (Нигде, Түркия), IT мамандығының магистратура бағытында Нижневартовск мемлекеттік университетімен (Нижневартовск, РФ), есеп және аудит мамандығына Витаутас Ұлы университетімен (Каунас, Литва) қос дипломды және бірлескен білім беру бағдарламаларын іске асыру бойынша келіссөздер жүргізіп жатыр.
Жібек жолы елдерінің университеттері мен консалтингтік компанияларының қауымдастығы аясында Шэньян мемлекеттік университетімен (Шэньян, Қытай) бірлесіп, оқытушылар мен университет студенттеріне арналған арнайы тіл курстары әзірленіп жатыр. Сондай-ақ
Б.Хмельницкий атындағы Мелитополь мемлекеттік педагогикалық университетімен (Мелитополь, Украина) келісімге келіп, «Экономика» мамандығы бойынша арнайы курс ашу мәселесі қарастырылып отыр.
Университет қызметінің маңызды бағыттарының бірі – келісімшарттар мен меморандумдар негізінде шетелдік университеттермен халықаралық ынтымақтастықты дамыту. Бүгінде Атырау университетіндегі халықаралық ынтымақтастық шетелдік серіктестермен 53 келісім негізінде жүзеге асырылады. Сонымен қатар 2020 жылы виртуалды академиялық ұтқырлық бағдарламасын және тілдік курстар жобасын іске қосуға байланысты белсенді келісімдердің өскенін атап өту қажет.
Шетелдік серіктес университеттердің аймаққа бөліну географиясы өте кең. Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университетімен ынтымақтастық бойынша жетекші аймақ – ТМД елдерінің университеттері – бұл Ресей, Қырғыз Республикасы, Өзбекстан, Әзербайжан және Беларусь елдері. Барлық халықаралық келісімшарттардың жартысына жуығы көрші елдердің серіктестерімен жасалған. ТМД елдерінің университеттерімен 44 пайыз. Азия аймағының университеттерімен 22 келісімшартқа қол қойылды – 38 пайыз Азия, 9 келісім Еуропа елдерінің үлесіне тиеді – 16 пайыз, Еуропа және АҚШ-пен 1 келісім – 2 пайыз.
Жоғары оқу орындарының студенттері мен оқытушыларының белгілі бір уақыт аралығында өз елінде немесе шетелдік оқу орны немесе ғылыми орталыққа оқу немесе сабақ беруге мүмкіндік беретін академиялық ұтқырлық аясында Атырау университетінде бірнеше бағдарлама жүзеге асқан.
2019-2020 оқу жылында пандемияның әсерінен AкҰ бағдарламасын аяқтаған студенттердің саны алдыңғы жылдармен салыстырғанда аз болды. Осыған байланысты пандемия жағдайында АкҰ орындалу үшін студенттерге шетелдік ЖОО-да онлайн форматта білім алуға мүмкіндік беретін жаңа бағдарлама – виртуалды академиялық ұтқырлық іске қосылды.
Атырау университеті халықаралық әріптестікті нығайту мақсатында Каспий маңы елдері университеттерінің ассоциациясы, Turkic Inter-University Union, Азия университеттерінің қауымдастығы, Жібек жолы елдерінің университеттері мен консалтингтік компанияларының қауымдастығы, IREG академиялық рейтингі және жетілдіру обсерваториясы сынды халықаралық қауымдастықтарға мүше болды. Білім беру жүйесінің тиімділігін арттыру, алдыңғы қатарлы білім беру тәжірибесін енгізу, ынтымақтастықты арттыру мақсатында сенім мен өзара құрмет қағидаттары негізінде құрылған осы беделді ұйымдармен бірлескен ғылыми және білім беру қызметін жүзеге асырып келеді.
Халықаралық қызметтегі маңызды бағыттардың бірі – ғылыми және білім беру қызметіне, оның ішінде халықаралық қорлар мен бағдарламалардан гранттық қолдау түрінде сыртқы қаржыландыруды тарту мәселесі. Осындай халықаралық жобаларға қатысу және бірлескен ғылыми-білім беру жобаларын іске асыру екіжақты келісімдер шеңберінде де, халықаралық консорциумдар шеңберінде де жүзеге асырылуы мүмкін.
Қорытындылай айтқанда, Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университетінің қызметі ел дамуының негізгі басымдықтарын жүзеге асырумен, озық зерттеу әлеуетін дамытумен, технологиялар мен өндірісте инновациялар енгізумен тікелей байланыста жүргізіледі. Бұл тез өзгеретін және ғаламдық интеграцияланған экономика талаптарына сәйкес келеді.
Саламат ИДРИСОВ, «Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университеті» КеАҚ Басқарма төрағасы-ректоры