Бұлтты күні неге адамның көңіл-күйі болмайды? – ғалымдар нақты себебін анықтады

Таңертең терезеңізге күн сәулесі түсіп, ауа-райы керемет болып тұрғанын көргенде, бойыңызды ерекше күш-қуат кернегендей болатынын, немесе бұлтты күні еңсеңізді әлдене басып тұрғандай күй кешетініңізді жиі байқайтын боларсыз? Бұл неліктен? Жақында ғалымдар осы сұраққа ғылыми түсініктеме берді.

Жаңа зерттеу көрсеткендей, жарықтың жоғары деңгейі, яғни мол түсуі мидың негізгі аймағының – гипоталамустың белсенділігіне тікелей әсер етуі мүмкін, осылайша когнитивті белсенділікті жақсартып, сергек сезінуге көмектеседі.

Life журналында жарияланған зерттеу жарықтың адамның мінез-құлқы мен ми денсаулығына биологиялық әсерін түсінудегі үлкен қадам болды. Алдыңғы зерттеулер жарық зейінді арттыратынын көрсеткенімен, бұл оның адам миына нейрондық деңгейде қалай әсер ететінін анықтаған алғашқы зерттеулердің бірі болды.

Бельгиядағы Льеж университетінің ғалымы Ислей Кэмпбелл: "Жарықтың миға, адамға қалай әсер ететіні туралы нәтижелерді анықтау күрделі процесс, өйткені адамдарда ми қыртысының кейінірек жетілуі әлдеқайда күрделі когнитивті өңдеу тудырады ", – деп түсіндіреді.

7 Tesla функционалды МРТ әдісін пайдалана отырып, зерттеушілер тапсырмаларды орындау кезінде жарық деңгейінің өзгеруі гипоталамустың белгілі бір аймақтарындағы белсенділікке қалай әсер ететінін зерттеді. Олардың тұжырымдары таңқаларлық нәтиже анықтады.

Зерттеу авторлары жарық деңгейі жоғарылаған сайын гипоталамустың артқы жағындағы белсенділік жоғарылайтынын анықтады. Алайда, төменгі және алдыңғы гипоталамустың белсенділігі жарық көбірек әсер еткенде төмендеді. Қарапайым тілмен айтқанда, мишықтың әртүрлі бөліктері жарықтық деңгейіне байланысты әртүрлі жауап берді.

Зерттеушілер қатысушылардың атқарушы функция тапсырмасы бойынша нәтижелерін талдағанда (оған жоғары дәрежелі когнитивті функциялар кіреді), олар нақты байланысты тапты: жарықтандырудың жоғары деңгейі ойлау тапсырмаларын орындау кезінде жақсы нәтижеге жетуге көмектеседі.