Ұлы қайраткер Мұстафа Шоқайдың «Тұтас Түркістан» идеясының атын өшірмей, бүгінге дейін жеткізді.
Еліміздің ақпарат кеңістігінде өз орыны бар басылым еліміздің дамуы мен руханиятымыздың, мәдениет пен өнер, білім мен ғылымның жан-жақты өркендеуі жолында қызмет ете береді деген сенімдемін.
Апталық алғашқы санынан бастап түбі бір түрік елдерінің жаһандық деңгейде ынтымақтастығына, береке-бірлігіне қызмет етіп келеді.
«Túrkistan» газеті – қазақ баспасөзінің қабырғалы ордасы, ұлт руханиятын күзетіп отырған қадірлі шаңырақ. Азаттықтың алғашқы жылдарында ашылған халықаралық апталық қазіргі таңда алаш жұртына аты мәшһүр абыройлы БАҚ өкіліне айналды.
Бұл Túrkistan-ды азулы басылым етеміз деген сол тұста қазақ елінің ақпарат құралдарына басшылық жасаған Алтынбек Сәрсенбайұлының жоспарының бірі болса керек.
Қалағаң дегенде осы басылымда қызмет еткен қазақтың қаншама жақсы-жайсаңдары еске түспей тұрмайды. Солардың бірі де бірегейі ағаның жанына жақын рухани інісі, қазақтың көрнекті қаламгері – Дидахмет Әшімханұлы еді.
Ағалар салған абыройлы жолдан айнымауды, аманатқа қиянат жасамауды ойлап, Túrkistan-ды сол биігінен түсірмеуге тырыстық.
...Túrkistan газеті тек таза тиражбен жұмыс істеп келген болатын.
Қалтай аға Үкіметтен жаңа газетті бекітіп алды. Біз сол жылдың 28 желтоқсанында Turkistan деген атпен алғашқы санын жарыққа шығардық.
Шәкең басқарған Túrkistan газеті бірден қоғамдық-саяси оқиғаларды алдыңғы лекке шығарды.
Айтпақшы, мен фотожурналистен бөлек, баспадан шыққан газеттерді таратумен де айналыстым. Ол уақытта менің жеке көлігім болғандықтан, басшылық басқа көлігі бар жұмысшы іздегенше, бұл іске мені жұмылдыруды жөн санады.
Бұл – Túrkistan-ның ғана емес, еліміздің де осы отыз жылда жүріп өткен жолының жылнамасы.
Мен Америкада өмірімнің жартысын өткізіп жатырмын. Келесі жартысы қайда өрбитінін білмеймін. Елге тартпайды емес, тартады. «Ауылдан адам кеткенмен, адамнан ауыл кетпейді» демекші, мен Қазақстаннан кеткеніммен, Қазақстан менен кетпейді. «Еліңді, жеріңді, тіліңді ұмытпа» деп санама құйған ата-анамның тәрбиесі қаныма сіңіп кеткен. Оңтүстік өңірде өскенім де рөл ойнайды.
Альфред Хичкок «Ұлы фильм жасау үшін үш нәрсе керек: сценарий, сценарий және тағы да сценарий» деген екен. Бір өзі кинорежиссёр, продюсер, сценарист болған талантты киногер сценарийге ерекше мән берген. Бұл қанатты сөздің мағынасы жаңа ғасырда да өзгерген жоқ. Керісінше маңызы артып, жаңа сипатқа ие болды. Кино адамзаттың қолындағы теңдессіз қаруға айналып отыр.
Енді қазақстандықтар Оңтүстік Кореяда заңды түрде жұмыс істей алады. Жақында Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі екі ел осы мәселеге қатысты келісімге келгенін мәлімдеді.
Журналистер шығармашылық адамы болғандықтан оларға еркіндік ауадай қажет. Не жазамын, не түсіремін десе де өз еркі.
Бірнеше жылдың жүзі болды «Қара қаншық» – Мұхиттың әні» деп өзеуреген топ тоқтар емес. Анығында, бұл – еш дәйегі жоқ бөстекі сөз!
1994 жылы жарыққа шыққан халықаралық Túrkistan әлі күнге дейін бұрынғы биігінен төмен түскен жоқ.
«...Сондағы менің ойым, мақсатым не? Білесіңдер ме? Қалған өмірімді жазумен, ізденумен өткізбек болғам. Сол ойымды, тапқанымды жазып, кейінгіге қалдырмақ болдым. Өз заманым үшін жазғаным жоқ. Келер дәуірдің адамы үшін жаздым. Адамның арты бүгінгілер емес, кейін де келешек те бар. Өмір жаңара бермек, өмір жаңасы – адам тазара бермек... Тарихтың алтындай тазасы, алмастай асылы жаңа дәуірдің іргетасы болмақ. Сол іргетастың бір керегіне жарарлық тас сынығын таппақпын, соны жазбақпын».
«Бұл елде түгім жоқ. Тұратын жерім анау. Орысша бір сөз білмеймін. Ата-анамның ақшасы жоқ. Қиналып кеттім» деп отыра кеткенім жоқ. Үнемі ұмтылыс үстінде жүрдім. Сан тарау жолдың ішінен дұрысын таңдай білдім. Айтпақшы, елге деген ең үлкен алғысым – алты жыл тегін оқыдым.
Онлайн банкингпен аударылған ақшаны тексеру – заңсыз кәсіпкерлікті көлеңкеден шығару үшін қолданылмақ шара.
Túrkistan-да ел мен жер тарихына қатысты материалдар, әлеуметтік мәселелерге қатысты өткір мақалалар жиі шығып, аз уақытта жұртқа танымал басылымға айналды.
Әдебиет, өнер, руханият саласын қолбала ойыншыққа айналдыру – жымын білдірмей айтқанда, жауапсыздық деген жалғыз ауыз сөзден артық болмайды.
"Сөздің шыны керек, осы жоба барысында әлем бойынша қандас бауырларымыздың ерекше қолдауына ие болдым. Сол үшін барлығына шексіз алғысымды білдіремін!"
Биыл елімізде жалпыға бірдей декларациялаудың тағы бір кезеңі басталады.
Шекаралық аудандардың барлығына ортақ мәселе – жолдың сапасыздығы, көп ауданда, әсіресе, ауылдарда жол ойқы-шұйқы, қырық жамау. Алыстағы ағайын интернеттің қызығын көре алмай отыр. Әлеуметтік нысандар жеткіліксіз.
Túrkistan газеті. Газет қазір аға қалыптаған нұсқасынан да жанданып, жаңара түскен. Ойы ширап, бойы нығайған. Отызға толып, ордасы кеңейген. Меніңше, баяғы балғын басылымды қанатын қатайтып, ел сөзінің мінберіне айналдыра білген шымыр шәкірттеріне Қалтай ағаның рухы риза болуға тиіс.
Аралды тоталитарлық КСРО-ның ашкөз, нойыс саясаты өлтірді. Ал сол келеңсіз бастама соңғы 30 жыл бойы неге ары жалғасты?
Берекет Бақытжанұлы Қазақстан аумағындағы мемлекеттіліктің терең тарихи тамыры мен сабақтастығын, қазақ этносының ұлттық сипаттағы төл мемлекеті – Қазақ хандығы тарихын жазба деректер мен қазақ халқының ауыз әдебиетінің материалдары негізінде ғылыми саралап, жүйелеген ғалым.
3 қаңтарда Egemen Qazaqstan газетінде Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың көлемді сұхбаты жарияланды.
Қазақстан – дүниенің төрт бұрышындағы барша қазақтардың қара шаңырағы, түпқазығы. Әлемнің қырықтан астам еліндегі қазақ диаспораларының әрқайсысының өз қалыптасу тарихы бар. Және тарихи жағдайларға сәйкес олардың Атажұртпен байланысының да тек өзіне тән тарихи даму жолы бар.
Сіздерге дейін «қандас» немесе «оралман» сөзінің мағынасы мен үшін басқаша болатын. Ал сіздер менің көзімді ашып, көп нәрсе түсіндірдіңіздер. Біз, Еуропа қазақтарынан басқа, жалпы әлем бойынша бэкграунды басқа болса да, проблемасы бізбен ортақ қандас көп екенін байқаттыңыздар. Мен TÚRKISTAN секілді басылымның барына өте қуаныштымын. Сіздер маған қараңғыда жол көрсететін шырағдан болдыңыздар.
Жылдың басты ұраны – жеті рет өлшеп, бір рет кесу немесе асықпай жүріп, аңдап басу. Кім жоспармен, стратегиямен жүріп әрекет етсе, сол адам ұтады.
Бір қызығы, ұлу жылы әрдайым кібісе жылға тура келеді екен. Төрт жылда бір рет қайталанып келетін кібісе жыл 366 күнге жалғасады.
Биыл Президенттің қатысуымен көпжақты және екіжақты қарым-қатынастар аясында 268 іс-шара өтті. Оның ішінде Қасым-Жомарт Кемелұлы шетелдерге 19 рет сапарлады. 27 халықаралық форум мен саммитке қатысты.
Биыл елде кісі өлтіру – 20 пайызға, ұрлық – 28 пайызға, қарақшылық – 32 пайызға азайған. Тонау, бұзақылық, мал ұрлығы, денсаулыққа ауыр зиян келтіру фактілері, сондай-ақ басқа да қылмыс түрлері төмендеген.
Осы жылы республикалық мекемелер ұйымдастырған мәдени іс-шараларға 2,5 млн адам келген.
Сабақ кезінде олар ағылшынша сөйлем айтады, мен оның қазақшасын айтамын. Осылайша, тілдің құрылымын талдаймыз. Режиссер Қанат Бейсекеевтің Моңғолия, Түркиядағы қазақтар туралы деректі фильмін көрсеттім.
Еліміздегі энергетика инфрақұрылымдарының әбден тозғаны күдік келтірмейтін, көңілді күпті ететін мәселе. Жаңартылған балама энергияға көшу тұрмақ, инфрақұрылымымыз қазіргі жүктемені де көтеруге қауқарсыз болып барады. Жел соқса, жарығы жалп ететін ауылдар тұрмақ, жақында Астананың өзі бір кеш бойы тұтас жарықсыз қалды. Дегенмен инфрақұрылымды жаңартуға неліктен халықтың зейнетақы қорындағы ақша жұмсалмақ? Үкімет отырысынан кейін Үкімет басшысы Әлихан Смайылов БЖЗҚ-дан алынатын қаражатты қарыз деп атап, қарыздың қорға қайтарылатынына кепілдік берген болатын. Қазанға түскен қапқа қайтып түсе ме? Міне, мәселе осында болып отыр.
Түсірілім аса қиын болған жоқ, бәріне жоспар бойынша мұқият дайындық жұмыстары жүргізілді. Өйткені кино түсіруге неғұрлым көп дайындалсаң, түсіру де соғұрлым жеңіл болады. Сол үшін біз алты ай бойы күні-түні жұмыс істеп, түсіретін локацияларды таңдап, бекітіп, толық дайындалдық.
Шариғат пен дәстүрге сәйкес келмейтін, пайдасынан зияны көп кейбір әдеттердің ел арасында кең етек жая бастауы кім-кімді де алаңдатпай қоймайды.
Қазақтың тұңғыш кәсіби балет әртісі және балетмейстері, қазақтың халықтық сахна биі мен хореографиялық өнерінің негізін салушылардың бірі, Алматы хореографиялық училищесінің түлегі Дәурен Әбіровтің өнері мен шығармашылығы − өмірін өнерге арнаған бүгінгі қазақ жастарына үлкен өнеге.
Тараз – Қазақстандағы ерекше қалалардың бірі. Тараз – 2000 жылдық тарихы бар көне қала. Кезінде Тараздың әлемнің Нью-Йоркі болғанын бәрі біледі. Мұнда кезінде көпшілік әлемнің тауарларын алып келген. Саясат, дін және ғылыми бастамалар, әлем үшін маңызды дүниелердің бастауы осында басталған.
Сөйтіп, ертесіне келсем, «Бағлан» әнін Тұрсын аға шығарған, сөзін Несіпбек аға жазған «Арманның» мен домбырамен орындаған нұсқасының үстіне әрлеу қосып, қайта жазыпты. Былайша айтқанда, домбыраның сүймелдеуімен орындалған әнге қазақи бояумен эстраданың киімін кигізіп қойыпты.
Сонау 1991 жылдан бері жүргізілген көші-қон саясаты қазіргі экономикамызда маңызды орын алады. Тәуелсіздік алғалы бергі 32 жыл ішінде Қазақстан тарихында көші-қон саясаты негізгі 3 кезеңді бастан өткерді.