Ділда УӘЛИБЕК

Turkystan.kz порталының тілшісі

Тағы да триллиондар...
355
Тағы да триллиондар...

Ұлттық қор қашанғы бюджеттің жыртығын жамайды?

Субсидия сеп пе, бөгет пе?
473
Субсидия сеп пе, бөгет пе?

Ауыл шаруашылығы саласын ілгерілетіп, өнім сапасын арттыруға, елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге сеп болуы үшін төленетін мемлекет көмегі – субсидияны заңсыз иеленіп, басқа мақсатқа жұмсау тыйылар емес.

Жаңа Салық кодексі неге сыналды?
987
Жаңа Салық кодексі неге сыналды?

Таныстырылымнан кейін сарапшылар жаңа жобаның кемшін тұстары туралы ай­тып, пікір білдіре бастады. Олардың ойынша, Үкі­меттің салық реформасына көзқарасы, кері­с­інше кері кетіп барады және өзгерістер са­лық-бюджет жүйесінің мәселелерін шеш­пейді.

Әбігер әлем
761
Әбігер әлем

Жер-жердегі толқу мен наразылық бүкіл әлемнің назарын аударды.

Цифрлық теңге жемқорлықты жеңе ме?
1217
Цифрлық теңге жемқорлықты жеңе ме?

Цифрлық теңге былтыр, 15 қарашада іске қосылған болатын. Енді оны бюджет қаражатын жұмсауға пайдалануға байла­ныс­ты сынақтан өткізу туралы шешім қабылданды.

Орнында жоқ оңалмайды
1175
Орнында жоқ оңалмайды

Мерзімсіз топқа өткізу мүмкіндігі болса да, неліктен кей азаматтарға тексерістен өтіп, мүгедектігін растау қажет?

Сақтансаң да, сақтамайды
1075
Сақтансаң да, сақтамайды

Халық, ең алдымен сақтандыру ая­сында қажет көмекті уақытында ала алмайтынына алаңдаулы.

Ұлыбританияның 6 премьер-министрін "ауыстырған" мысық рекорд орнатты
1105
Ұлыбританияның 6 премьер-министрін "ауыстырған" мысық рекорд орнатты

Кир Стармердің өткен аптадағы сенімді жеңісінен кейін Ларри Даунинг-стрит тұрғындарына қызмет еткен барлық мысықтан асып түсті.

«Егінші дрондар» шаруаның екінші тынысын ашады
503
«Егінші дрондар» шаруаның екінші тынысын ашады

Егіншілікте дрон қолданудың негізгі артық­шылығы қандай? Тиімді ме? Елімізде егін өнім­ділігін агродрон көмегімен арттыра аламыз ба? Дрондар қаншалықты қолжетімді? Басқа ел­дер оны қалай кәдеге жаратып жатыр?

Жасанды интеллектті заңға қалай бағындырамыз?
924
Жасанды интеллектті заңға қалай бағындырамыз?

Жаңа саланы реттейтін жаңа заң қандай болуы керек? Жалпы, ЖИ реттеуге келе ме? Қандай қиын­­­­дықтар болуы ықтимал? Рет­теу ЖИ-дің дамуына кедергі кел­тіруі мүмкін бе? Қандай ұсыныстар бар?

Сан соғып қалмау үшін сақтық қажет
1124
Сан соғып қалмау үшін сақтық қажет

Ресми мәліметтерге сүйен­­сек, биылғы қаңтар-наурыз ара­лы­ғында 4 ай ішінде елімізде 6,5 мыңнан ас­там интернет-алаяқтық тіркеліпті. Киберқылмыстан келген шығын 11 мил­лиард теңгеден асып жығылады.

Жаңа заң мердігерге меже бола ма?
491
Жаңа заң мердігерге меже бола ма?

2015 жылдан бері мемлекеттік са­тып алуға байланысты заңға 30-дан астам өзгеріс енгізілген екен. Бұл жолғы енгізілмек өзгерістерден нәтиже қандай болмақ?

Дауыл алдындағы тыныштық па?
1043
Дауыл алдындағы тыныштық па?

немесе тұрғын үй нарығындағы қазіргі ахуал

Құбылу, қақтығыс және қара алтын құны
1650
Құбылу, қақтығыс және қара алтын құны

Қара алтын нарығындағы кейінгі құбылыстар мен өзгерістерге қазіргі геосаяси жағ­дай мен АҚШ-тағы ахуал тікелей әсер етіп отыр. Жалпы, мұнай бағасындағы өзгерістерге жа­салған болжамдар мен оған әсер етіп отыр­ған негізгі факторларға шолу жасап өтсек.

Түркия, Германия құрамасында ойнаған Әли Бөкейхан: Қазақстанға ауысу – үлкен мәртебе
6177
Түркия, Германия құрамасында ойнаған Әли Бөкейхан: Қазақстанға ауысу – үлкен мәртебе

Әли Бөкейхан Қазақстан құрамасына ауысудағы басты мақсаты – елдегі регбидің өркендеуіне үлес қосу екенін айтады. Оны сөзінше, осының өзі – оған баға жетпес мотивация.

Алтыны көптер анық басады
1261
Алтыны көптер анық басады

Осы айда алтын құны өсіп, бұрын-соңды бол­маған деңгейге жетті.

Кітап аңқыған көктем
5136
Кітап аңқыған көктем

Елорда жұрты көктем келсе, кітап керуенін күтеді.

Озық ойлы ұлт болудың ең төте жолы – кітап оқу
1517
Озық ойлы ұлт болудың ең төте жолы – кітап оқу

Біздегі кітап шығару ісі ақырындап қар­қын ала бастағанымен, қоғамның сұра­ны­сына толық жауап беруге қауқарлы деуге кел­мей тұр. Соның ішінде, шалғай елдімекендерге жаңа­дан шығып жатқан кітаптардың жетуі де үлкен мәселе болып отыр. Ал баспаның өз мә­селесі де шаш етектен. Не десек те, осы ай­тыл­ған мәселелерді шешетін үлкен бір қадам немесе бастама қажет-ақ.

Тапшылықтың бәрі жоқшылықтан емес
894
Тапшылықтың бәрі жоқшылықтан емес

2023 жыл­дың қорытындысы бойынша Мем­лекеттік бюджет тапшылығы 2,8 трил­лион теңгеге жетіп, 30 пайызға артқан. Ал Бірінші кредиттік бюро хабар­лауын­ша, өткен жылы мемлекеттік бюджет шы­ғыстары бір жыл ішінде төрттен бір есе өскен. Оны Қаржы министрлігінің де­рек­тері де растап отыр.

Сұлулықтың құны қанша?
1150
Сұлулықтың құны қанша?

Jusan analytics сарапшыларының жүр­гіз­ген зерттеуіне сүйенсек,  бүкіл әлемде сұлу­лық салондары бойынша ең танымал қыз­мет­тер – шаш күтімі, одан кейін тырнақ және тері күтімі екен. Елімізде де тура осындай үр­діс байқалады.

Кредит рейтингі және тұрақтылық
794
Кредит рейтингі және тұрақтылық

Жеке адам сияқты, әр елдің өз кредит рейтингі болады. Бұл – мемлекеттің қаржылық тұрғыдан сенімділігі мен қарызды қайтару қабілетін көрсететін индикатор. Ал кредит рейтингі халықтың күнделікті өміріне және жалпы елдің экономикалық әл-ауқатына қалай әсер етеді? «BBB–» деңгейі дегенді қалай түсінуге болады? Осы сұрақтарға жауап іздеп көрейік.

Қаражат қалтада кетпесін...
1141
Қаражат қалтада кетпесін...

Тозған инфрақұрылым мәселесі өзекті екені анық. Әсіресе, шалғай жатқан ауылдар мен мо­но­қалалардағы жағдай шынымен алаңдатады. Кей­бір аудандардың инфрақұрылымы 100 пайыз тоз­­ған. Оларды, жаңартуға, күтіп ұстауға, қыз­мет­­кер­лердің жалақысын өсіруге де қаражат керек. Дегенмен тұтынушылардан түскен ақша нақты осы мақсатта жұмсала ма? Кім-көрінген­нің қалтасында кетпейтініне кім кепіл?

«Технофеодализм» тереземізді қағып тұр ма?
1528
«Технофеодализм» тереземізді қағып тұр ма?

KPMG сарапшыларының 2022 жылғы ба­ғалауына сүйенсек, онлайн коммер­ция­ның дамуы бойынша Орталық Азиядағы көшбасшы – Қазақстан.

Алаяқтар алған несиені банк өтей ме?
1687
Алаяқтар алған несиені банк өтей ме?

Ақпарат алтыннан қымбат болған заман­да жеке деректеріміз жеткілікті түрде қор­ғал­мағаны зор қауіп екені сөзсіз.

Air Astana-дан үлес алдыңыз ба?
1200
Air Astana-дан үлес алдыңыз ба?

Лондон биржасы  LSE-дегі сауда-саттық 14 ақпанда, ал AIX және KASE-дегі сауда-саттық 15 ақпанда басталады.

Жайылым жайын жаңа заң қалай реттемек?
1420
Жайылым жайын жаңа заң қалай реттемек?

Мәжіліс былтыр жыл аяғында жайылым жерлерді пайдалануға қатысты енгізілген өзгерістерді екінші оқылымда мақұлдады.

Корея асқандарға жаңа жүйе қорған бола ала ма?
1413
Корея асқандарға жаңа жүйе қорған бола ала ма?

Енді қазақстандықтар Оңтүстік Кореяда заңды түрде жұмыс істей алады. Жақында Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі екі ел осы мәселеге қатысты келісімге келгенін мәлімдеді.

Ақша аударымы айналасындағы алаң
1212
Ақша аударымы айналасындағы алаң

Онлайн банкингпен аударылған ақшаны тексеру – заңсыз кәсіп­кер­лікті көлеңкеден шығару үшін қол­данылмақ шара.

Декларация: Мүлкін жариялау кімдерге міндет?
2314
Декларация: Мүлкін жариялау кімдерге міндет?

Биыл елімізде жалпыға бірдей дек­ларациялаудың тағы бір кезеңі баста­ла­ды.

Қасым-Жомарт Тоқаев: Еліміздің егемендігі мен тұтастығын сақтау – өзгермейтін мақсат-мұратымыз
1130
Қасым-Жомарт Тоқаев: Еліміздің егемендігі мен тұтастығын сақтау – өзгермейтін мақсат-мұратымыз

3 қаңтарда Egemen Qazaqstan газетінде Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың көлемді сұхбаты жарияланды.

Ұлу жылы қандай жыл?
3075
Ұлу жылы қандай жыл?

Бір қызығы, ұлу жылы әрдайым кібісе жылға ту­ра келеді екен. Төрт жылда бір рет қай­таланып келетін кібісе жыл 366 күнге жал­ғасады.

Сыры қатпар сыртқы саясат
1272
Сыры қатпар сыртқы саясат

Биыл Президенттің қа­тысуымен көпжақты және екіжақты қарым-қа­ты­настар аясында 268 іс-шара өтті. Оның ішінде Қасым-Жомарт Кемелұлы шетелдерге 19 рет сапарлады. 27 ха­лықаралық форум мен саммитке қатысты.

Халықтың жиған-тергенін Үкімет қайда жұмсамақ?
1194
Халықтың жиған-тергенін Үкімет қайда жұмсамақ?

Еліміздегі энергетика инф­ра­құры­лым­дарының әбден тозғаны күдік келтірмейтін, көңілді күпті ететін мәселе. Жаңартылған балама энергияға көшу тұр­мақ, инфрақұрылымымыз қазіргі жүк­те­мені де көтеруге қауқарсыз болып барады. Жел соқса, жарығы жалп ететін ауылдар тұр­мақ, жақында Астананың өзі бір кеш бойы тұтас жарықсыз қалды. Дегенмен инфрақұрылымды жаңартуға неліктен ха­лықтың зейнетақы қорындағы ақша жұм­салмақ? Үкімет отырысынан кейін Үкі­мет басшысы Әлихан Смайылов БЖЗҚ-дан алынатын қаражатты қарыз деп атап, қа­рыздың қорға қайтарылатынына кепіл­дік берген болатын. Қазанға түскен қапқа қайтып түсе ме? Міне, мәселе осында бо­лып отыр.

Көрермен көңілін арзан әзілмен неге аулаймыз?
1612
Көрермен көңілін арзан әзілмен неге аулаймыз?

Кинотеатрға қай уақытта барсаңыз да, отандық фи­льм­дердің кем дегенде 80 пайызы – комедия жанрында түсірілген фильмдер. «Әннің де естісі бар, есері бар» де­­гендей, оның да ішінде түрлісі бар.

Тұрғын үй нарығындағы «ұзын қол»
1363
Тұрғын үй нарығындағы «ұзын қол»

Банктің мәртебесінің өзгеруі баспана алсам деп қара­жат жинап жүрген халыққа қалай әсер етеді, де­позиттерге не болмақ, «Отбасы банкке» мұндай шек­сіз құзырет не үшін берілмек?

Тікелей инвестиция қорларының қоғамға берері не?
670
Тікелей инвестиция қорларының қоғамға берері не?

Бұл қорлар жеке компаниялардың келешегі мен елдің экономикасына айтарлықтай әсер етеді. Ал тікелей инвестиция қорларының қоғамды, әлеуметті қалайша әсер етуі мүмкін? Мәселені осы қырынан да қарастырып көрейік.

Теңгеміз тынысты болса, еліміз ырысты болмақ
1984
Теңгеміз тынысты болса, еліміз ырысты болмақ

15 қарашада ұлттық валютамыз – теңгенің айналымға шыққанына 30 жыл толады.

Халықты қарызға батырған кім?
1947
Халықты қарызға батырған кім?

Сонымен, халық банктерге қаншалықты қарыз? Ал банктердің қарызы ше? Елді несиеге шырмаған шы­нымен микроқаржы ұйымдары ма? Осы жә­не бас­қа да сұрақтарға жауап іздеп көрдік.

Микроқаржы ұйымдары қарызды 339 пайызбен береді – Берік Бейсенғалиев
2921
Микроқаржы ұйымдары қарызды 339 пайызбен береді – Берік Бейсенғалиев

"Бұл пайыздар қандай параметрлер мен критерийлер бойынша белгіленген және оған қандай негіздеме бар?" деген заңды сұрақ туады.

Әлем назарындағы додаға дайындығымыз қалай?
1012
Әлем назарындағы додаға дайындығымыз қалай?

Келер жылы Астанада V Дүниежүзілік Көшпенділер ойыны өтпек.

«Халық несие қамытын киіп отыр» десе де болады – Ерлан Қошанов
1148
«Халық несие қамытын киіп отыр» десе де болады – Ерлан Қошанов

Төраға халықтың жөн-жосықсыз кредит алуы азаймайтын болса, мемлекет тарапынан халықтың табысын көтеруге бағытталған шаралардың нәтиже беруі екіталай екенін айтты.

«Жасыл экономикаға» жаңа қуат көздері ғана жан бітіреді
1670
«Жасыл экономикаға» жаңа қуат көздері ғана жан бітіреді

«Жасыл экономика» қазір әлемдік экономиканы дамытудың жаңа трендіне айналды.

Креативті индустрия: бағдары мен салмағы
2414
Креативті индустрия: бағдары мен салмағы

Қазір креативті экономика елімізде де перс­пек­тивалы бағыттарының бірі ретінде қарастырылып отыр. Алайда креативті экономиканың анықтамасы мен шеңберінің нақты емес нарықты қолдау сая­сатын құруда қиындықтар тудырып отыр. Де­генмен алғашқы талпыныс байқалады.

Қазынаны толтырғанымен, халықтың қалтасын қақса...
1827
Қазынаны толтырғанымен, халықтың қалтасын қақса...

Қосылған құн салығын өсіру қаншалықты қажет?

Қорғанысымыз мықты болсын десек, отандық өнеркәсіпке иек артуымыз керек
1207
Қорғанысымыз мықты болсын десек, отандық өнеркәсіпке иек артуымыз керек

Биылғы Президент Жолдауында өнеркәсіпті дамыту, соның ішінде қорғаныс-өнеркәсіп кешенін қолдау, дамыту жөнінде Үкіметке міндет жүктелген болатын.